توسط : گزارش جدید صندوق بینالمللی پول (IMF) که اخیراً منتشر شده، به طور جدی به بررسی خطرات احتمالی استیبلکوینها برای حاکمیت پولی کشورها و ثبات مالی جهانی پرداخته است. این گزارش ۵۶ صفحهای، در بحبوحه افزایش توجه بینالمللی به استیبلکوینها، استدلال میکند که ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) راهکار مناسبی برای چالشهای ناشی از این نوع داراییهای دیجیتال هستند. اما این رویکرد IMF با واکنشها و انتقادات شدید از سوی کارشناسان و رهبران صنعت رمزارز مواجه شده است.
دغدغههای کلیدی صندوق بینالمللی پول: از حاکمیت تا ثبات
این گزارش، به موازات ادعاهای بسیاری از بانکهای مرکزی و سازمانهای مالی بینالمللی، بر این باور است که استیبلکوینها تهدیدی جدی برای کنترل پولی دولتها به شمار میآیند. یکی از اصلیترین نگرانیها، «جایگزینی ارز» (Currency substitution) است که به دلیل پذیرش گسترده استیبلکوینها میتواند بر حاکمیت پولی، یعنی توانایی یک کشور در اعمال کنترل کامل بر ارز و سیاست پولی خود، تأثیر بگذارد.
صندوق بینالمللی پول تاکید دارد که پول بانک مرکزی، اساسیترین، نقدشوندهترین و مقاومترین شکل پول است و باید نقش محوری خود را حفظ کند. همچنین، این گزارش مانند بانک مرکزی اروپا (ECB) و بانک تسویه حسابهای بینالمللی (BIS) هشدار میدهد که در شرایط خاص، مانند «فروشهای اضطراری»، بانکهای مرکزی ممکن است مجبور به مداخله شوند که این امر ثبات مالی را به خطر میاندازد.
علاوه بر این، IMF معتقد است که صنعت رمزارز فاقد کنترلهای نظارتی کافی است و همین امر آن را در برابر تراکنشهای غیرقانونی آسیبپذیر میکند. بر اساس این گزارش، استیبلکوینها میتوانند به دلیل ویژگیهایی مانند شبهناشناسی، هزینههای تراکنش پایین و سهولت در نقلوانتقال بینمرزی، برای اهداف نامشروعی نظیر پولشویی و تامین مالی تروریسم مورد سوءاستفاده قرار گیرند.
دیدگاه منتقدان: استیبلکوینها راهگشا در اقتصادهای ناپایدار
رویکرد صندوق بینالمللی پول با مخالفتهای شدیدی از سوی فعالان صنعت رمزارز همراه شده است. کوین لی، مدیر ارشد بازرگانی (CBO) Gate، معتقد است که نگرانی از «ریسک جایگزینی» تصویر بزرگتر را نادیده میگیرد و استیبلکوینهای خصوصی و CBDCهای آینده میتوانند در کنار یکدیگر همزیستی داشته باشند.
اربیل کارامان، همبنیانگذار Huma.Finance که شبکه پرداختش بیش از ۸ میلیارد دلار تراکنش استیبلکوین را پردازش کرده است، اشاره میکند که مزایای استیبلکوینها به مراتب بیشتر از نگرانیهای مطرح شده است. او تاکید میکند که بخش عمدهای از مردم در اقتصادهای فیات بسیار بیثبات زندگی میکنند و سیستمهای متمرکز و سیاستگذاریهای متمرکز برای دههها آنها را ناامید کردهاند؛ به همین دلیل، آنها به طور گسترده به استیبلکوینها روی آورده و خود را رها میسازند.
آیا پولهای فیات مصون از تخلف هستند؟
در پاسخ به نگرانی IMF در مورد استفاده غیرقانونی از استیبلکوینها، منتقدان خاطرنشان میکنند که همین استدلال را میتوان برای دلار آمریکا نیز مطرح کرد. گزارش وزارت خزانهداری آمریکا در سال ۲۰۲۴ تصریح کرده بود که «دلار آمریکا همچنان یک روش محبوب برای انتقال و پولشویی درآمدهای نامشروع هم در داخل و هم در خارج از ایالات متحده است.» این مقایسه نشان میدهد که مشکل استفاده غیرقانونی مختص ارزهای دیجیتال نیست و در سیستمهای مالی سنتی نیز ریشه دارد.
انگیزه پنهان: ترس از دست دادن کنترل
ریکاردو سالیناس پلیگو، میلیاردر بانفوذ مکزیکی، کمپینهای رسمی ضد رمزارز را نشانهای واضح از ترس میداند. او میگوید: «بانکها، نهادهای سنتی، ترسیدهاند، زیرا قرار است قدرت و پولی را که برای قرنها در اختیار داشتند، از دست بدهند. و کل این کمپین علیه رمزارز و بیتکوین به همین دلیل است.»
حتی گزارش صندوق بینالمللی پول نیز به چالشهایی که استیبلکوینها برای کنترل دولتی و نهادی بر پول ایجاد میکنند، اعتراف کرده است. این گزارش میپذیرد که «حضور استیبلکوینها میتواند به عنوان یک عنصر رقابتی عمل کرده و دولتها را ترغیب کند تا برای جلوگیری از از دست دادن اقتدار پولی، سیاستهایی را دنبال کنند.» آرجون سثی، هم-مدیرعامل کراکن، نیز در ماه اکتبر بیان کرده بود که «قدرت صدور و کنترل پول در حال دور شدن از نهادها و رفتن به سمت سیستمهای باز است که هر کسی میتواند بر روی آنها بنا کند.»
نتیجهگیری
در نهایت، در حالی که صندوق بینالمللی پول بر خطرات استیبلکوینها و مزایای ارزهای دیجیتال بانک مرکزی تاکید میکند، صنعت رمزارز این دیدگاه را یکجانبه و ناشی از ترس از دست دادن کنترل میداند. بحث بر سر این که آیا استیبلکوینها تهدیدی برای ثبات مالی هستند یا فرصتی برای نوآوری و آزادی مالی، همچنان ادامه دارد و نیازمند چارچوبهای نظارتی متوازن و درک عمیقتر از هر دو طرف این پدیده جدید اقتصادی است.
